Henryk Albin Tomaszewski

Forma dekoracyjna, szkło sodowe, przezroczyste, barwione w masie, zanieczyszczone licznymi pęcherzykami powietrza, wys. 57,5 cm, 1975

/

Szkło

Bio

1906-1993
Nestor polskiego szkła artystycznego, zafascynowany jego technologią, tworzył niepowtarzalne obiekty, które zyskały ogromne uznanie także poza granicami kraju. Przez wielu uważany za najważniejszego polskiego artystę-szklarza.
Urodzony w Siedlcach. Studiował w uczelniach warszawskich, w latach 1926-1930 w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa, następnie w Akademii Sztuk Pięknych (1930-1936). Zajmował się malarstwem, rzeźbą, medalierstwem, natomiast po wojnie głównym obszarem jego działań stało się szkło unikatowe.
W roku 1946 przyjechał do Szklarskiej Poręby, aby w Hucie Szkła Kryształowego „Julia”, podjąć pracę jako projektant form i zdobin kryształów. Było to dla niego nowe doświadczenie, dlatego postanowił od podstaw zgłębić warsztat szlifierski, aby zrozumieć proces zdobienia powierzchni szkła ołowiowego. Jego podejście do tej kwestii było całkowicie inne, niż obowiązujące przed wojną standardy. Tomaszewski zrezygnował z dekorowania form bogatą siatką szlifów, na rzecz oszczędnych, geometrycznych oraz miękkich linii. Podszedł do tego problemu nie jak projektant, ale jak rzeźbiarz. Operował prostymi szlifami różnego typu (klinowymi, oliwkowymi), różnicując ich głębokość, kąt, wprowadzał podział formy za pomocą prostych szlifów. Po zakończeniu pracy w hucie w roku 1950, Tomaszewski przyjechał do Wrocławia, aby na tamtejszej PWSSP przez dwa lata prowadzić zajęcia w Pracowni Projektowania Szkła.
Szkłem unikatowym ponownie zajął się po powrocie do Warszawy, ale był to całkowicie nowy rozdział jego twórczości. Zainteresował się szkłem ręcznie formowanym i podobnie jak w przypadku kryształów, zaczął od podstaw, czyli od procesu podstawowego formowania bańki szklanej. Techniki ręcznego formowania zgłębiał przez lata, pracując przy piecu z hutnikami. W tym okresie tworzył formy masywne, grubościenne, jednobarwne.
Fascynowały go dwie cechy tego materiału: przeźroczystość oraz płynność, co starał się oddawać w swoich pracach. Widoczne to było w późniejszym czasie, kiedy tworzył najbardziej charakterystyczne obiekty, inspirowane muzyką oraz poezją. Powstawały one przy czynnym udziale artysty, który formował wydmuchane przez hutników bańki własnoręcznie wykonanymi narzędziami, nadając im organiczne kształty. Doskonale opanowany warsztat oraz zrozumienie natury szkła, pozwalały mu w tym krótkim czasie, kiedy szkło zachowuje plastyczność, tworzyć monumentalne rzeźby o zróżnicowanej formie i strukturze.
Tomaszewski tworzył także obiekty o całkowicie odmiennym charakterze, ścianki dekoracyjne, oprawy luster czy witraże, jednak stanowiły one margines jego głównych działań.


O twórczości

Stopa o kwadratowej podstawie, w formie grubej, matowej płytki szklanej o ostrych krawędziach. Na niej decentralnie forma pusta od środka, dołem koniczna, wyżej mocno poszerzona, nieregularna i bulwiasta. Z wierzchu zagłębienie przypominające kielich kwiatu, układającego się w żebrowaną „koronę” z palcowatymi wyrostkami, które stykają się od wewnątrz z powierzchnią brzuśca. W miejscach styków, masa szklana barwiona proszkami na czarno.

Praca znajdująca się w kolekcji WGS BWA została zakupiona w 1975 r.

Bio

1906-1993
A nestor of Polish artistic glass, fascinated by its technology, created unique objects, which gained great recognition also outside the country. He is considered by many to be the most important Polish artist-glazier.
Born in Siedlce. He studied at Warsaw universities, between 1926 and 1930 at the City School of Decorative Arts and Painting, then at the Academy of Fine Arts (1930-1936). He was involved in painting, sculpture, medallic art, while after the war the main area of his activity became unique glass.
In 1946, he came to Szklarska Poreba to work as a designer of crystal forms and ornaments at the Julia Crystal Glassworks. It was a new experience for him, so he decided to explore the grinding workshop from scratch to understand the process of decorating lead glass surfaces. His approach to this issue was completely different from the pre-war standards. Tomaszewski resigned from decorating forms with a rich grid of cuts in favour of economical, geometric and soft lines. He approached the problem not as a designer, but as a sculptor. He operated with simple grinding of various types (wedge-shaped, olive-shaped), differentiating their depth, angle and introducing division of the mold by means of simple grinding. After finishing work at the glassworks in 1950, Tomaszewski came to Wrocław to teach at the local Academy of Fine Arts for two years at the Glass Design Studio.
He took up unique glass again after his return to Warsaw, but this was a completely new chapter in his work. He became interested in hand-moulded glass and, like in the case of crystals, started from scratch, i.e. from the basic process of glass bubble formation. He studied the techniques of hand-moulding for years, working on a furnace with glassblowers. During this period he created massive, thick-walled, single-coloured forms.
He was fascinated by two features of this material: transparency and fluidity, which he tried to reflect in his works. This was visible later, when he created the most characteristic objects, inspired by music and poetry. They were created with the active participation of the artist, who formed bubbles blown out by glassblowers with his own hand-made tools, giving them organic shapes. A perfectly mastered workshop and understanding of the nature of glass allowed him to create monumental sculptures of different form and structure in the short time when glass retains its plasticity.
Tomaszewski also created objects of a completely different character, decorative walls, mirror frames or stained-glass windows, but these were the margin of his main activities.


About creativity

Decorative form, 1975, purchased from the artist, body-coloured sodium glass, transparent, polluted with numerous air bubbles, height of 57.5 cm.
A foot with a square base, in the form of a thick, frosted glass plate with sharp edges. On top of it, a decentrally form, empty from the inside, conical at the bottom, broadened above, irregular and bulbous. On the top, a hollow resembling a flower cup, arranged in a ribbed “crown” with finger-shaped outgrowths that touch the body surface from the inside. In the places of contacts, glass mass coloured with black powders.

Kolejne w galerii

Dołącz do Newslettera i bądź na bieżąco
z wydarzeniami w Wałbrzyskiej Galerii Sztuki BWA